http://zawiercie.naszemiasto.pl/artykul ... ,id,t.htmlWiele kontrowersji wywołała wśród mieszkańców Podzamcza informacja, że na terenie wsi ma zostać utworzony park kulturowy. Mieszkańcy są przeciwni takiej inicjatywie, głównie dlatego, że stworzenie takiego parku na terenach prywatnych mogłoby w dużej mierze ograniczyć prawa właścicieli tych gruntów do swobodnego dysponowania nimi.
W rozumieniu ustawy o ochronie zabytków na terenie parku kulturowego zabrania się m.in. wykonywania robót budowlanych, które mogą prowadzić do niekorzystnych zmian jego walorów kulturowych i krajobrazowych.
- A wtedy to już tylko wystarczy powiesić na tablicy z nazwą Podzamcza tabliczkę "skansen" - denerwowują się mieszkańcy.
Przed tygodniem, w czwartek w Podzamczu odbyło się spotkanie mieszkańców z Andrzejem Mikulskim, burmistrzem gminy. Głównym tematem był właśnie park kulturowy. Mieszkańcy wyrazili tam swój zdecydowany sprzeciw wobec tej inicjatywy. Twierdzą, że wystarczajacą formą ochrony zabytków jest istniejący już plan zagospodarowania przestrzennego, który obejmuje specjalną ochroną tereny w bezpośrednim sąsiedztwie np. zamku. Mieszkańcy Podzamcza nie zgadzają się na poszerzenie tej strefy, bo obawiają się ograniczeń, które zahamują rozwój miejscowości, np. przez zakazy dotyczące budowania domów na terenach, które zostaną dodatkowo włączone do parku kulturowego.
Andrzej Mikulski, burmistrz Ogrodzieńca tłumaczy, z kolei, że pomysł z parkiem kulturowym pozwoli wypromować Podzamcze, a także ochronić cenne zabytki oraz krajobraz.
- Od dłuższego czasu zastanawialiśmy się w jaki sposób ochronić przed zaśmiecaniem krajobrazu i niszczeniem cennych zabytków kulturowych, które znajdują się w Podzamczu. Mam tu na myśli Zamek Ogrodzieniecki, Górę Birów, Suchy Połeć, a także Sanktuarium Matki Bożej Skałkowej. Podczas ubiegłorocznych obchodów Międzywojewódzkich Europejskich Dni Dziedzictwa, które miały miejsce na zamku rozmawiałem o tym z przedstawicielami instytucji, które powołane są w celu ochrony zabytków. Wówczas dr Joanna Banik z Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków podpowiedziała mi, że elementy te możemy włączyć właśnie w park kulturowy. Pozwoliłoby to na ochronę krajobrazu m.in. przed nielegalnym pojawianiem się na tych terenach reklam, prowadzenia działalności gospodarczej, takiej jak skup złomu, czy też gospodarowania odpadami. To natomiast działałoby na korzyść i pokazywało, że potrafimy dbać o posiadane przez nas dziedzictwo kulturowe - wyjaśnia burmistrz.
Dyrektorka Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Katowicach Joanna Banik, która uważa, że park daje wiele korzyści.
- Park kulturowy jest tworzony jest w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów wraz z zabytkami. Nie jest to żadna nowość. W Polsce mamy ponad 20 parków kulturowych, w woj. śląskim dwa: w Tarnowskich Górach i Żorach. Nie oznacza to, że w gminie powstałby skansen. Zresztą plan ochrony parku, a w tym zakazy i ograniczenia sporządza się w porozumieniu z radą gminy. Gdyby udało się utworzyć taki park, gmina miałaby dodatkowe narzędzie do kompleksowej ochrony dziedzictwa kulturowego, które w sytuacji Podzamcza jest kluczowe, a także możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych na jego promocję - tłumaczy Joanna Banik. - Wybór należy do społeczeństwa, któremu demokracja gwarantuje, iż nie będzie żyło w otoczeniu piękniejszego krajobrazu, niż na to zasługuje - dodaje.
Mieszkańcy Podzamcza nie dają się jednak przekonać. Ich sprzeciw spowodował więc, że rozmowy o utworzeniu parku kulturowego zostały odłożone w czasie.
- Być może mieszkańcy zostali wprowadzeni w błąd lub byli niedoinformowani. Choć na spotkaniu tłumaczyłem, że nieprawdą jest że gmina będzie siłą zabierać prywatne tereny albo, że powstanie parku kulturowego w istotny sposób zmieni istniejące już dziś zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Niestety nie udało się przekonać do słusznej idei, dlatego widząc, jakie zdanie mają mieszkańcy Podzamcza postanowiliśmy ten temat odpuścić. Wrócimy do rozmów za jakiś czas, gdy ludzie dojrzeją do tematu ochrony krajobrazu i dziedzictwa kulturowego - zapowiada burmistrz.
Co to jest?
Park kulturowy ma chronić krajobraz kulturowy oraz pomaga zachować wyróżniające się krajobrazowo tereny z zabytkami. Tworzy go rada gminy. Uchwała rady gminy określa nazwę parku, jego granice i sposób ochrony. Uchwała może też zawierać zakazy i ograniczenia, które mogą obowiązywać na całym obszarze, lub części parku. Dotyczą m.in.: prowadzenia robót budowlanych, działalności przemysłowej czy rolniczej, umieszczania tablic reklamowych oraz magazynowania odpadów. Władze gminy tworzą plan ochrony parku kulturowego, który wymaga zatwierdzenia przez radę gminy. Istotny jest obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów parku.