Ostatnio wpadło mi zdjęcie przedstawiające Rodzinę Moesów i pomyślałem że się nim podzielę.

Może ktoś rozpozna postacie na tej fotce i dołączy jakiś opis kto jest kto

Dorzucę jeszcze od siebie 2 fotki....

Właśnie, właśnie! To a propos wody. Są jeszcze ruiny kanału doprowadzającego wodę do turbin. Podobno Wierbka, dzięki tym turbinom właśnie była bardzo, bardzo wcześnie zelektryfikowana. Za prąd chyba się nie płaciło, podobnie jak za użytkowanie ogródków, które przynależały do domków pracowników fabryki.
Bardzo chciałbym, by ktoś mógł mi potwierdzić, podać źródła informacji na temat tej bardzo wczesnej elektryfikacji Wierbki! Można znaleźć łatwo relacje ze ślubu Moesów w nowo wybudowanym pałacu, gdzie mowa jest o pałacu "rozświetlonym", ale czy zelektryfikowana była także wieś? Niestety strona starostwa w Olkuszu jest nieczynna, tam zdaje się jest coś na ten temat.
Paweł

Zdjęcia pozostałości systemu wodnego są na Forum.

_________________
Idiotów na świecie jest mało, ale są tak sprytnie rozstawieni że spotykasz ich na każdym kroku...

Towarzystwo Jurajskie
http://www.jura-pilica.com

No właśnie, dziękuję, o tym myślałem.
Jest jeszcze grobla, która już nie jest groblą
bo woda płynie w innym miejscu.
Natomiast ciągle będę wdzięczny za informacje o pierwszej elektryfikacji Wierbki!
Tekst zamieszczony poniżej można znaleźć pod adresem:

http://jura-pilica.com/?palac-w-wierbce,302

A ja bym chciał się dowiedzieć, kiedy zelektryfikowano wieś? Bo wygląda na to, że bardzo wcześnie.
#

W 1894 roku syn Chrystiana Moesa, Aleksander ożenił się z hrabianką Janiną Miączyńską. Przejazd nowożeńców z Zawiercia do Wierbki opisano w „Gazecie Kieleckiej”:

(...) Od Zawiercia, kędy młoda para wsiadła do czterokonnego pojazdu, czterech dziarskich chłopaków w białych kierezjach i w czerwonych rogatywkach jechało konno oświetlając drogę nowożeńcom. (...) W Sławniowie, gdzie się jedna z papierń znajduje, nastąpiło dłuższe przywitanie. Płonące transparenty, niezliczone lampiony i chorągwie były dowodem szczerych intencyj fabrycznej ludności. (...) Wreszcie, nowożeńcy ujrzeli cel swej podróży: Wierbka z całym kompleksem zabudowań fabrycznych zarysowała się na nocnym horyzoncie, rozświeconym majestatyczną lampą księżyca. Niebawem wjechała młoda para w długą via triumphalis z samych jodeł powstałą, strojną w różnokolorowe lampiony, girlandy etc. A skoro przebyto dwie przepyszne honorowe bramy, ujrzano willę, a raczej pałac przy elektrycznym oświetleniu.(...) Pałac jaśniał w niezwykłej aureoli światła, korowód z pochodniami rozwijał się z cieniów doliny z całą malowniczością, a księżyc z zadowoleniem przyglądał się owemu obrazowi.(...)

Nie będę dyskutował z autorem strony www.jura-pilica.com bo to bardzo mądry człowiek

Nie znam dokładnej daty elektryfikacji Wierbki. Elektryfikacja Pilicy to lata powojenne. Do końca 1945 roku doprowadzono tu linię wysokiego napięcia. W 1946 oświetlono szkołę i rynek. Na początku 1948 roku 140 domów na 300 miało prąd.Do 22 lipca 1950r. zelektryfikowano całą Pilicę, Biskupice i Zarzecze.

Sądzę,że informacja dotyczy jedynie oświetlenia pałacu.Być może oświetlenie elektryczne było również w domach ludzi zarządzających fabryką.Koszt zeletryfikowania wsi byłby w tym czasie bardzo wysoki.Moesowie byli ludźmi zamożnymi jednak strajki,pożary i kryzysy gospodarcze targały co chwila zakładem w Wierbce. Do tego produkcja bardziej opierała się na kosztownych w eksploatacji maszynach parowych [węgiel dostarczano transportem konnym z Poręby] niż na energii elektrycznej. Nie widzę okresu,w którym Aleksander Moes mógł czuć się gospodarczo tak pewnie,że skłonny byłby ufundować wsi darmową energię elektryczną.O takim wydarzeniu powinny trąbić wszystkie ówczesne gazety a nie natrafiłem na taką informację.

_________________
Idiotów na świecie jest mało, ale są tak sprytnie rozstawieni że spotykasz ich na każdym kroku...

Towarzystwo Jurajskie
http://www.jura-pilica.com

Witam!!!

Jako, że mój tata też się urodził w Wierbce, chciałbym w miarę możliwości dołożyć swoje trzy grosze w temacie pałacu Moesów. Pamiętam jak byłem mały ze 25-30 lat temu stały tam jeszcze ruiny stajni albo powozowni należącej do tego pałacu. Niestety teraz nie przypomnę sobie gdzie to stało. Być może w wakacje zawitam do Wierbki to tych budowli poszukam.

Pozdrawiam.
Paweł

Nie wiem czemu ale wcześniej nie czytałem postu "prądowego".
Pod koniec XIX wieku zaczęto używać w fabrykach energii elektrycznej. Początkowo do oświetlenia hal fabrycznych.Generatory prądu stałego napędzane były najpierw kołami wodnymi.
Jak widać z cytowanego artykułu, generatory były zainstalowane przed 1894 rokiem i prawdopodobnie napędzane były jeszcze kołem wodnym( jak widać wytwarzanie energii nie było takie drogie) . Nie były to generatory zbyt wielkiej mocy ale swoje robiły - nafta do lamp naftowych chyba była droższa. Położenie pałacu w bezpośrednim sąsiedztwie fabryki przyczyniło się do tego, że i tutaj pojawiło się światełko. Tanie źródło energii było między innymi powodem, dla którego przy budowanych fabrykach w najbliższym sąsiedztwie budowano domy- pałace dyrektorów( pałac w Wierbce był już wcześniej). Gdyby udało się ustalić datę uruchomienia maszyn parowych w fabryce to byłaby to jednocześnie prawdopodobnie data po które w Wierbce pokazała się pierwsza żarówka.
Ps Przy okazji zajrzałem do kalendarium .
Jest Bank Gospodarstwa Kredytowego
winno być Bank Gospodarstwa Krajowego

_________________
Woody Allena cenię za specyficzne poczucie humoru
Wojciecha Pokorę również za nazwisko cenię.

-1856 Stary zakład jeszcze przedmoesowski - Prymitywna turbina wodna o mocy 50 koni parowych.
-1857 Po modernizacji zakładu dokonanej przez C.A.Moesa - 2 turbiny i 2 maszyny parowe.. [Do tego czasu nie było jeszcze pałacu w Wierbce]
-1875 Dwie maszyny parowe o wysokiem ciśnieniu ,jedna siły 45, druga 12 koni i turbina siły 20 koni.
Po tej dacie ruszyła budowa pałacu. Oczywiście trzeba odróżnić oświetlenie pałacu od oświetlenia wsi i to darmowego.
To pewnie nie jedyna pomyłka na stronie

_________________
Idiotów na świecie jest mało, ale są tak sprytnie rozstawieni że spotykasz ich na każdym kroku...

Towarzystwo Jurajskie
http://www.jura-pilica.com

W Zawierciu pierwsza elektrownia to 1880 rok,prawdopodobnie Wierbka później( pomiędzy 1880 a 1894- już jest bliżej ).
Zaglądam na stronkę z doskoku a ten błąd wychwyciłem przypadkowo . Bank Gospodarstwa Krajowego przejął akcje Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki i został właścicielem fabryki w Porębie( ciekawe przyczynki do rozwoju produkcji zbrojeniowej w II RP na Wierbkę i Pilicę nie natrafiłem przy tym ).

_________________
Woody Allena cenię za specyficzne poczucie humoru
Wojciecha Pokorę również za nazwisko cenię.

Młody,żebyśmy się dobrze zrozumieli: Nie wierzę w XIX-wieczną elektryfikację Wierbki a i co napędu elektrycznego w papierni w tym czasie mam sporo zastrzeżeń głównie natury ekonomicznej. Nie zamierzam też odbierać Zawierciu medalowej pozycji wśród pierwszych elektrowni A teraz trochę opowieści dla młodzieży:

Elektrownia to generator prądu plus przyłączone do niego odbiorniki.Pierwsze elektrownie miejskie lub fabryczne na ziemiach polskich:
1878 - Chorzów [wówczas Königshűtte]. Elektrownia na stacji kolejowej miała moc 1,3 kW i pracowała przy na napięciu 65 V. Z prądnicy Gramme’a zasilała lampę łukową systemu Serrin.
1879 - Elektrownia w fabryce Handtkego w Warszawie
1880 - Zawiercie
To nie podlega dyskusji.

Nieco inaczej ma się sprawa z oświetleniem.Lampy łukowe znane były od połowy XIX-wieku. Przez wiele lat problemem w ich upowszechnieniu był brak dobrego źródła prądu. Jedną z pierwszych udanych konstrukcji lampy, która odniosła komercyjny sukces była skonstruowana w 1876 lampa żarowa tzw.świeca Jabłoczkowa.Żywotność miała niewielką ale do iluminacji weselnej nadawała się w sam raz. Koszty nie były istotne.Zasilana mogła być z ogniw. Do elektrowni i do elektryfikacji jednak temu rozwiązaniu baaardzo daleko

p.s. Mylisz się co do nieistotnej roli Wierbki w przemyśle zbrojeniowym II RP. [Sławniowski zakład wówczas dogorywał]. W Wierbce produkowano papier, na którym pisano rozkazy

_________________
Idiotów na świecie jest mało, ale są tak sprytnie rozstawieni że spotykasz ich na każdym kroku...

Towarzystwo Jurajskie
http://www.jura-pilica.com

Tam gdzie zajrzałeś historia elektrowni opowiadana jest na wyrywki .

Wierbka niech czeka na odkrycia autora stronki o Pilicy..

_________________
Woody Allena cenię za specyficzne poczucie humoru
Wojciecha Pokorę również za nazwisko cenię.

Tam gdzie zajrzałem historia elektrotechniki jest podana bardzo szczegółowo,z datami, danymi technicznymi i rysunkami ówczesnych urządzeń itd. itp. co mnie bardzo interesuje ze względu na postać urodzonego w Pilicy prof.Rotherta. Jesteśmy jednak na Forum Jurajskim a nie Forum Elektrycznym więc skróciłem temat do maksimum sygnalizując jedynie problem

_________________
Idiotów na świecie jest mało, ale są tak sprytnie rozstawieni że spotykasz ich na każdym kroku...

Towarzystwo Jurajskie
http://www.jura-pilica.com

Należy żałować , że wycieczkę do Sielpi odłożyłeś na przyszłość.

_________________
Woody Allena cenię za specyficzne poczucie humoru
Wojciecha Pokorę również za nazwisko cenię.

Jeżeli już to nie do maksimum a maksymalnie
O elektrowni w Porębie też nigdzie nie ma wzmianki co nie znaczy,że jej nie było przed 1914 rokiem.
Fotki nie wklejam bo to forum jurajskie.
No i gdybyś nie odłożył na potem jednej z wycieczek poza jurajskich, poznałbyś XIX wieczną metodę "czerpania" energii elektrycznej prawie że organoleptycznie.

_________________
Woody Allena cenię za specyficzne poczucie humoru
Wojciecha Pokorę również za nazwisko cenię.