Czytając o występujących na Jurze formach krasowych, trafiłam na informację o polju kroczyckim. W okolicach Kroczyc bywam od urodzenia, mimo to nie wiem, o które miejsce może chodzić.
Polje to zagłębienie o płaskim dnie, powstałe w wyniku zapadania się ziemi nad jaskiniami lub powiększania lejków krasowych. Występują na terenach zbudowanych ze skał wapiennych. Informację o polju w Kroczycach podaje Wikipedia, ale także książka Stefana Michalika pt."Wyżyna Krakowsko-Wieluńska" (cyt. "Niewielkie polia można obserwować np. w okolicach Kroczyc i Wolbromia"). Czy ktoś ma pomysł, o które miejsce w okolicy Kroczyc chodzi?
Będę wdzięczna za pomoc, bo jakoś nic mi do tego opisu nie pasuje.

Na naszej Jurze typowa rzeźba krasowa jest w sporej części zakryta utworami młodszymi (plejstoceńskimi), stąd wiele form nie jest dobrze czytelnych. Wg dr J. Wagi charakter polja ma cale obniżenie Kroczyc, a wiele małych form obecnie porośniętych lasem jest nie do wychwycenia w czasie obserwacji.

_________________
JuraPolska.com - z nami poznasz Jurę - usługi przewodnickie, wycieczki piesze, rowerowe po Jurze K-Cz; spływy kajakowe Pilicą, Liswartą, Wartą.
Kajakiem, pieszo, rowerem między Wartą, Nidą i Pilicą - blog wycieczkowy.
Profil na FB

dokładnie - typowe polja to wielkie formy rzędu kilkunastu a nawet kilkudziesięciu km2 więc nieporównywalne z pojedynczymi dolinkami, ostańcami a prędzej np z kuestą którą w całej krasie oglądać trzeba dużej odległości lub z dobrych punktów widokowych

Witam
Zostałem niejako wywołany do odpowiedzi, ponieważ informację o polju kroczyckim w Wikipedii zamieściłem ja.
Tak się złożyło, że w latach 1995/96 pod okiem dra W.A. Nowaka prowadziłem na tym terenie badania. Urodziła się z tego praca dotycząca pochodzenia Kotliny Kroczyckiej. Faktycznie głównym jej wnioskiem jest fakt, iż kotlina ta to jest polje. Co ciekawe, mimo iż wiek tej formy można okreslić na górny pliocen, jest to forma młoda. Wynika to z przerwania cyklu rozwojowego w czwartorzędzie. Oczywiście chodzi tutaj o obszar całego obniżenia o powierzchni dna około 5km2. Kształt kotliny jest nieregularny, co wynika z etapów jej rozwoju.
Rację ma Michał, pierwotny obszar polja jest zamaskowany utworami czwartorzędowymi. Miąższość piasków w centrum kotliny osiąga 15m. Wydaje się jednak, że Kotlina Kroczycka po kolejnych etapach zaczyna przechodzić spowrotem do cyklu rzeźby krasowej. Może świadczyć o tym przejmowanie krasowego systemu odwadniania. Pamiętać trzeba jednak, że dominujący wpływ na powstanie i rozwój tej kotliny miała działalność erozyjna wód płynących. Stawia to polje kroczyckie jako przykład dyskutowanego w literaturze problemu "jak powstają kotliny typu polje".
Pozdrawiam Jacek

Zaciekawił mnie ten wątek i przeanalizowałem mapę hipsometryczną okolicy Kroczyc. Wynika z tego, że Kroczyce i obszar położony od nich w bezpośrednim sąsiedztwie na południe to obniżenie otoczone ze wszystkich stron wzgórzami. Obniżenie to nie może być postrzegane w całości jako dolina przepływającej tam rzeki Wodzącej, gdyż jest za duże. Domyślam się więc, że chodzi o to obniżenie. Jednak powstaje teraz pytanie: czy każda taka rozległa kotlina na obszarze Jury może być traktowana jako polje?

Witam
Faktycznie Caesar masz rację, kotlina powstała w wyniku połączenia się dolin kilku cieków.
No i tu właśnie jest pytanie, które kotliny to polja? Co powinno być tą główna cechą,która jednoznacznie określa? Tutaj niestety wkraczamy w akademicką dyskusję, Wychodzi na to, że trzeba przeanalizować każdy przypadek i wyciągnąć końcowe wnioski. Moim skromnym zdaniem, polja powinny funkcjonować w krasowym systemie odwadniania, czyli źródło-ponor.
Wpis na Wikipedi o polju Kroczyckim został ostatnio usunięty, bo podobno niewiele wnosi:
"Przykładem może być Kotlina Kroczyc, która jest odmłodzonym, małym poljem centralnym w początkowej fazie tworzenia." Usuniętego, bo informacja ta niewiele wnosi, oprócz nowych, nieobjaśnionych terminów".
Pozdrawiam Jacek

Witam
Przypomniało mi się, że chyba ktoś w latach 90 pisał też o Ryczowie. O ile dobrze pamiętam to też chodziło o kotlinę typu polje.

Pozdr Jacek

Jestem pasjonatem geografii (ostatnio - a, pochwalę się - udało mi się zdobyć tytuł laureata Olimpiady Geograficznej), ale moim zdaniem w tej pięknej nauce jest za dużo definicji... Za dużo rzeczy geografia próbuje nazwać. Myślę, że polja należą do tych rzeczy.

Witam
Gratuluję sukcesów, geografia to faktycznie piękna nauka. Są co jakiś czas takie ruchy odświeżające w geografii. Wyniki są tego różne. Jednak definiować trzeba, to potrzeba swoistej kodyfikacji w nauce. Trudno sobie wyobrazić wymianę doświadczeń i wniosków miedzy naukowcami na całym świecie gdyby nie było jasnych definicji. Dzięki definicjom możesz dyskutować z geografami bez konieczności tłumaczenia sobie nawzajem o co nam chodzi. Jeżeli mówimy o krasie to każdy wie o czym będzie mowa. Problem w tym, że przyroda nie chce się wpasować w nasze podziały i swoją różnorodnością wykracza poza nasze ścisłe definicje. Faktycznie takim przykładem są polja. Pewnie tak, jak to często bywa każdy z autorów ma rację, bo wnioski oparł na swoich obserwacjach w innym rejonie świata. Problem zaczyna się dopiero, kiedy wnioski wyciągnięte na podstawie regionalnych obserwacji próbuje się uogólnić i rozciągnąć na całość zjawiska.

Pozdr Jacek

Jestem zainteresowany również metodologią badań, jakie prowadziłeś Jacku, by dowiedzieć się jakichś informacji o polju kroczyckim. Mógłbyś je krótko opisać?

Witam
W metodologii nic szczególnego, typowa geograficzna robota. Analiza morfologii, zdjęcie geomorfologiczne, badanie związków rzeźby z budową geologiczną i tektoniką, stosunki hydrograficzne, relacja formy ze zidentyfikowanymi i określonymi wiekowo wielkimi formami rzeźby. Ot takie mało emocjonujące, ale konieczne czynności.
Jacek

Dla mnie to naprawdę interesujące rzeczy. Używałeś jakichś przyrządów?

Witam
O ile dobrze pamiętam, to nie było konieczności używania jakiegoś szczególnego wyposażenia w terenie. Mapa, kompas, szkicownik, aparat. Elementy, które były ważne dla analizy genezy kotliny są całkiem nieźle opisane. Jaskinie, poziomy zrównań, źródła, tektonika, to jest w literaturze, wiercenia trzeba samemu szukać w urzędach. No a elementy o których nic nie ma trzeba właśnie samemu klasyfikować. Tutaj już kłania się przygotowanie teoretyczne do badań.
Dzisiaj są nieporównywalnie lepsze możliwości techniczne. Zdjęcia lotnicze, satelitarne, geoportal, cała masa sprzętu GPS, no i oprogramowanie. Daje to całkiem nowe mozliwości.