Jurajskie Forum Dyskusyjne http://forumjurajskie.pl/ |
|
Nazwy lokalne na Jurze http://forumjurajskie.pl/viewtopic.php?f=9&t=1817 |
Strona 1 z 1 |
Autor: | Michał [ 01 lip 2007, 10:57 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Dostałem maila (jednak nie mogę podać instytucji z jakiej pochodzi, ale to nie firma komercyjna) z prośbą o pomoc w uzupełnieniu bazy o nazewnictwie lokalnym na Jurze. Jeżeli macie taką wiedzę możemy na forum w tym temacie wpisywać takie dane z dokładną lokalizacją i opisem czego nazwa dotyczy. |
Autor: | jurasikprog [ 01 lip 2007, 12:04 ] |
Tytuł: | Re: Nazwy lokalne na Jurze |
Trochę to nie na temat ale np. na Pradlaków mówią - Mietlorze, na mieszkańców Kroczyc - Jacki Krockie a na ludzi ze Szczekocin - Gulony ![]() |
Autor: | Marek [ 01 lip 2007, 19:17 ] |
Tytuł: | Re: Nazwy lokalne na Jurze |
Spotkałem się z określeniem ludzi z Klucz - "cebulorze". Natomiast w Kluczach na tzw. niebieskich ptaków i innych meneli mówi się "araby". |
Autor: | Rybak [ 16 kwi 2015, 20:24 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Jakie jest pochodzenie nazwy leśniczówki w Juliance - Salma? Kojarzy się z łososiem. Po angielsku rzecz jasna. A tak na prawdę? Wie ktoś może? |
Autor: | Marianowski [ 16 kwi 2015, 21:19 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Rybak rodzina ryb łososiowatych (salmonidae) z łaciny,więc i nasz rodzimy pstrąg potokowy,więc może i trop Twój właściwy zważywszy na miejsce. Jest jeszcze Salma Hayek,babka urodziwa podobnie jak okolica Julianki ![]() ![]() |
Autor: | Rybak [ 16 kwi 2015, 22:03 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
No... Marianowski, możesz mieć rację. Bo to pachnie Edwardem R. I jego pstrągami... czy tam były stawy? Hmm... |
Autor: | Rybak [ 25 lip 2015, 14:21 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Gorąco dziś strasznie... stąd moje myśli krążą wokół wody. Zastanawialiście się nad pochodzeniem nazw rzek na Jurze? Znalazłem dwie ciekawe koncepcje 1. Warta. Jest podejrzenie, że skoro płynie przez Zawiercie, a jej dopływem jest Wiercica, jej pierwotna nazwa brzmiała - Wierta. 2. Przemsza. Jak się okazuje pierwsza o niej wzmianka historyczna pochodzi z roku 1305, a nazwa jest pochodzenia wczesnosłowiańskiego i oznacza - "przez mchy". ![]() |
Autor: | Tom [ 25 lip 2015, 15:32 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Warta i Wiercica od "wiercenia się" |
Autor: | RafRaf [ 26 lip 2015, 11:26 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Warta i Wisła jako nazwy rzek mają genezę przedsłowiańską. |
Autor: | Rybak [ 26 lip 2015, 12:42 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Wisła - owszem tak. Rozwadowski, Malec, a nawet Miodek podają praindoeuropejski rdzeń "veid/veis" wić się, kręcić. Germanie utworzyli swoje "Weichsel" od bałtyjskiego - "viskla/viksla" zanim uczynili to Słowianie. Ale z Wartą jest trudniej... Mnich Geograf Bawarski w swojej kronice w 845 napisał o plemieniu zwanym Wiercanami. Miodek w dodatku wręcz upiera się przy "wierceniu się" Oczywiście to cale wiercenie może być interpretowane podobnie,ale na niekorzyść Słowian. Chodzi mianowicie o zbitkę germańską "ar", która w językach słowiańskich zmienia się w "ro". Np "gard" - "gród", "bardo" - "bród" itp. W tym kontekście Warta zmieniałaby się w jakieś skojarzenie z zawracaniem, zwrotem, w pewnym sensie też wierceniem, kręceniem.... Ciekawostką jest to, że Miodek podaje drugi trzon nazwy "Przemsza" nie jako skojarzenie z mchem, a z mgłą, mżeniem ![]() Teraz szukam pochodzenia Dłubni. Nie jest lekko, gdyż tropy wiodą w stronę staroczeskiego.... |
Autor: | Rybak [ 27 lip 2015, 08:46 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Dłubnia. Strasznie ciekawe pochodzenie słowa. Pierwszy historyczny zapis o Imbramowicach - niegdyś Dłubni , pochodzi z roku 1198. "Dedit Dlubnam". Najprościej by było wyjść od słowa "dłubać" i kojarzyć je sobie na dowolny sposób . Np dłubać, tworzyć koryto rzeczne itp Ale w słowniku z 1801 roku, słowniku niemiecko-czeskim ( bo w polsko-czeskim nic znaleźć nie można), znajduje się słowo "dlubna" i tłumaczy się na "hohldeichfel". Obu słów w obecnych obu językach nie ma. ![]() Hohldeichfel to nietypowa konstrukcja rurociągu. Składa się z wielu połączonych i wydrążonych w środku pni drzew. Słyszeliście kiedyś o czymś podobnym? A dlaczego szukałem w staroczeskim? Ano po lekturze Andrzeja Buko, który jest przekonany, że w X wieku tereny Małopolski były okupowane przez naszych południowych sąsiadów. "Ziemie Polskie w X wieku (...)" Kraków 2000. Krztynia - wbrew pozorom słowo nie pochodzi od "krzty,krztyny" - niewielkiej ilości czegoś, a od rdzenia "krut" - żywy, ruchliwy. Co w dalszej transpozycji przenosi się na słowa: "wypływać, tryskać" |
Autor: | Rybak [ 07 sie 2015, 08:50 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Temat wałkowany po niejednokroć, ale chciałbym go nadgryźć raz jeszcze... Częstochowa. 1 "Oficjalne" pochodzenie nazwy wiedzie do bulli Innocentego II z 1136 roku. Jest tam wymienione imię niejakiego Częstocha - legendarnego założyciela miasta. 2. Ludowe podania tłumaczą nazwę logicznie. Znika z horyzontu i się pojawia... 3. Natknąłem się na jeszcze jedno. Pierwszy rdzeń to "czest" - cześć, honor, chwała lub "czanst" (z dokumentu Iwo Odrowąża z 1220) - wydzielona część. Drugi - "chow" - chronić, strzec, obejmować. Pierwszy ze staropolskiego, drugi ze staroczeskiego lub łużyckiego. Może ktoś słyszał jeszcze jakąś inną wersję? |
Autor: | Rybak [ 07 sie 2015, 19:00 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Przy okazji spenetrowałem Czatachową. Samuel Linde w 1854 sugeruje miejsce, w którym dba się o "czat" czyli ogień. Ale niestety wcześniejsze dokumenty przekazują, że chodzi o "Czasthachową" . Pomijam raporty Chmielińskiego, który używa słowa "Catachowa" Rdzeń wspólny Odrowążowi. "Czanst" - część. ![]() Nawet zakładając tzw "sufiks małopolski" w którym w rdzeniu samogłoska "a" przechodzi w "e" (1581 - Czetachowa) wydaje się, że pochodzenie obu nazw - Częstochowa i Czatachowa - jest identyczne. "Objęta, zachowana część" Czego? Do dziś się nie dowiemy. Tym bardziej, że Czatachowa jest przez źródła uznana jako "wieś królewska", a królów w owym czasie mieliśmy niewielu. No... chyba, że uwzględnimy naszych południowych sąsiadów i przepychanki. |
Autor: | Tom [ 07 sie 2015, 20:49 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Warto wspomnieć że wersja Czetachowa mogła być w użyciu dłużej niż obecna - jeszcze w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jest hasło Czetachowa z dopiskiem Czatachowa jako forma oboczna |
Autor: | Rybak [ 07 sie 2015, 21:51 ] |
Tytuł: | Nazwy lokalne na Jurze |
Zgoda. Dzięki za uwagę. To jest ten zakichany sufiks... ![]() ''st" uległo zanikowi. Chyba... To jest już moja spekulacja. ![]() |
Strona 1 z 1 | Strefa czasowa: UTC + 1 |
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group http://www.phpbb.com/ |