Dostałem maila (jednak nie mogę podać instytucji z jakiej pochodzi, ale to nie firma komercyjna) z prośbą o pomoc w uzupełnieniu bazy o nazewnictwie lokalnym na Jurze.
Jeżeli macie taką wiedzę możemy na forum w tym temacie wpisywać takie dane z dokładną lokalizacją i opisem czego nazwa dotyczy.

_________________
JuraPolska.com - z nami poznasz Jurę - usługi przewodnickie, wycieczki piesze, rowerowe po Jurze K-Cz; spływy kajakowe Pilicą, Liswartą, Wartą.
Kajakiem, pieszo, rowerem między Wartą, Nidą i Pilicą - blog wycieczkowy.
Profil na FB

Trochę to nie na temat ale np. na Pradlaków mówią - Mietlorze, na mieszkańców Kroczyc - Jacki Krockie a na ludzi ze Szczekocin - Gulony

Spotkałem się z określeniem ludzi z Klucz - "cebulorze". Natomiast w Kluczach na tzw. niebieskich ptaków i innych meneli mówi się "araby".

Jakie jest pochodzenie nazwy leśniczówki w Juliance - Salma? Kojarzy się z łososiem. Po angielsku rzecz jasna. A tak na prawdę? Wie ktoś może?

_________________
Maciej Rodziewicz

Rybak rodzina ryb łososiowatych (salmonidae) z łaciny,więc i nasz rodzimy pstrąg potokowy,więc może i trop Twój właściwy zważywszy na miejsce.
Jest jeszcze Salma Hayek,babka urodziwa podobnie jak okolica Julianki

No... Marianowski, możesz mieć rację. Bo to pachnie Edwardem R. I jego pstrągami... czy tam były stawy? Hmm...

_________________
Maciej Rodziewicz

Gorąco dziś strasznie... stąd moje myśli krążą wokół wody.
Zastanawialiście się nad pochodzeniem nazw rzek na Jurze?
Znalazłem dwie ciekawe koncepcje
1. Warta. Jest podejrzenie, że skoro płynie przez Zawiercie, a jej dopływem jest Wiercica, jej pierwotna nazwa brzmiała - Wierta.
2. Przemsza. Jak się okazuje pierwsza o niej wzmianka historyczna pochodzi z roku 1305, a nazwa jest pochodzenia wczesnosłowiańskiego i oznacza - "przez mchy".

_________________
Maciej Rodziewicz

Warta i Wiercica od "wiercenia się"

Warta i Wisła jako nazwy rzek mają genezę przedsłowiańską.

_________________
Rafał

Wisła - owszem tak. Rozwadowski, Malec, a nawet Miodek podają praindoeuropejski rdzeń "veid/veis" wić się, kręcić. Germanie utworzyli swoje "Weichsel" od bałtyjskiego - "viskla/viksla" zanim uczynili to Słowianie. Ale z Wartą jest trudniej... Mnich Geograf Bawarski w swojej kronice w 845 napisał o plemieniu zwanym Wiercanami. Miodek w dodatku wręcz upiera się przy "wierceniu się"
Oczywiście to cale wiercenie może być interpretowane podobnie,ale na niekorzyść Słowian. Chodzi mianowicie o zbitkę germańską "ar", która w językach słowiańskich zmienia się w "ro". Np "gard" - "gród", "bardo" - "bród" itp.
W tym kontekście Warta zmieniałaby się w jakieś skojarzenie z zawracaniem, zwrotem, w pewnym sensie też wierceniem, kręceniem....
Ciekawostką jest to, że Miodek podaje drugi trzon nazwy "Przemsza" nie jako skojarzenie z mchem, a z mgłą, mżeniem
Teraz szukam pochodzenia Dłubni. Nie jest lekko, gdyż tropy wiodą w stronę staroczeskiego....

_________________
Maciej Rodziewicz

Dłubnia. Strasznie ciekawe pochodzenie słowa. Pierwszy historyczny zapis o Imbramowicach - niegdyś Dłubni , pochodzi z roku 1198. "Dedit Dlubnam". Najprościej by było wyjść od słowa "dłubać" i kojarzyć je sobie na dowolny sposób . Np dłubać, tworzyć koryto rzeczne itp
Ale w słowniku z 1801 roku, słowniku niemiecko-czeskim ( bo w polsko-czeskim nic znaleźć nie można), znajduje się słowo "dlubna" i tłumaczy się na "hohldeichfel". Obu słów w obecnych obu językach nie ma.
Hohldeichfel to nietypowa konstrukcja rurociągu. Składa się z wielu połączonych i wydrążonych w środku pni drzew.
Słyszeliście kiedyś o czymś podobnym?
A dlaczego szukałem w staroczeskim? Ano po lekturze Andrzeja Buko, który jest przekonany, że w X wieku tereny Małopolski były okupowane przez naszych południowych sąsiadów. "Ziemie Polskie w X wieku (...)" Kraków 2000.

Krztynia - wbrew pozorom słowo nie pochodzi od "krzty,krztyny" - niewielkiej ilości czegoś, a od rdzenia "krut" - żywy, ruchliwy. Co w dalszej transpozycji przenosi się na słowa: "wypływać, tryskać"

_________________
Maciej Rodziewicz

Temat wałkowany po niejednokroć, ale chciałbym go nadgryźć raz jeszcze...
Częstochowa.
1 "Oficjalne" pochodzenie nazwy wiedzie do bulli Innocentego II z 1136 roku. Jest tam wymienione imię niejakiego Częstocha - legendarnego założyciela miasta.
2. Ludowe podania tłumaczą nazwę logicznie. Znika z horyzontu i się pojawia...
3. Natknąłem się na jeszcze jedno. Pierwszy rdzeń to "czest" - cześć, honor, chwała lub "czanst" (z dokumentu Iwo Odrowąża z 1220) - wydzielona część. Drugi - "chow" - chronić, strzec, obejmować. Pierwszy ze staropolskiego, drugi ze staroczeskiego lub łużyckiego.

Może ktoś słyszał jeszcze jakąś inną wersję?

_________________
Maciej Rodziewicz

Przy okazji spenetrowałem Czatachową. Samuel Linde w 1854 sugeruje miejsce, w którym dba się o "czat" czyli ogień. Ale niestety wcześniejsze dokumenty przekazują, że chodzi o "Czasthachową" .
Pomijam raporty Chmielińskiego, który używa słowa "Catachowa"
Rdzeń wspólny Odrowążowi. "Czanst" - część.
Nawet zakładając tzw "sufiks małopolski" w którym w rdzeniu samogłoska "a" przechodzi w "e" (1581 - Czetachowa) wydaje się, że pochodzenie obu nazw - Częstochowa i Czatachowa - jest identyczne.
"Objęta, zachowana część"
Czego? Do dziś się nie dowiemy. Tym bardziej, że Czatachowa jest przez źródła uznana jako "wieś królewska", a królów w owym czasie mieliśmy niewielu.
No... chyba, że uwzględnimy naszych południowych sąsiadów i przepychanki.

_________________
Maciej Rodziewicz

Warto wspomnieć że wersja Czetachowa mogła być w użyciu dłużej niż obecna - jeszcze w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jest hasło Czetachowa z dopiskiem Czatachowa jako forma oboczna

Zgoda. Dzięki za uwagę. To jest ten zakichany sufiks...
''st" uległo zanikowi. Chyba...
To jest już moja spekulacja. wieś to jednak nie miasto....

_________________
Maciej Rodziewicz