Przepraszam wszystkich za zły dobór słów. Michał - dziękuję za uwagę.

_________________
Maciej Rodziewicz

Sprostowanie: W 1805 powstała synagoga gdzie indziej, chyba w Częstochowie.
Z książki pt. "Z dziejów Polski XIX i XX wieku" 2004:
(...) Otwartym pozostaje pytanie, dlaczego Żydzi z Częstochowy jeszcze do 1798 roku uczęszczali do synagogi w odległym Janowie, skoro już w 1765 roku przystąpiono do wznoszenia miejscowej synagogi(...)
(...) w roku 1798 powstał spór pomiędzy gminą janowską, a Żydami z Częstochowy o etaty, czyli podatek na rzecz gminy. Częstochowscy Żydzi postanowili odłączyć się od gminy w Janowie i założyli własną tymczasową synagogę. Najprawdopodobniej mieściła się ona w domu N. Bernana przy Starym Rynku nr 15. W drugiej części tego domu urządzono łaźnię rytualną. Gmina Janów oprócz opłat tak zwanego etatu wymagała od Żydów częstochowskich także wysokich opłat za pochówek zmarłych na cmentarzu w Janowie (...)

te cytaty zahaczają - zdaje mi się - o wątek z Jakubem Frankiem

_________________
Maciej Rodziewicz

Pół dnia spędziłem dziś na rynku w Janowie chodząc tam i nazad między kościołem p/w Niepokalanego Poczęcia NMP, a OSP.
Patrząc na kościół i porównując ze zdjęciem powyższym ma się nieodparte wrażenie, że oba budynki są do siebie podobne.
Gdyby "uszczuplić" fasadę kościoła widać prawie dokładnie te same elementy architektury.
A jednak to dwie różne budowle.

Jutro to sprawdzę, ale chyba jest możliwość, że to nie jest przypadkowe

_________________
Maciej Rodziewicz

Muszę to zrobić na raty.

_________________
Maciej Rodziewicz

Wacław Nowakowski (1888 - 1955). Nazywanie go Polskim Gaudim zapewne byłoby przesadzone, ale w międzywojniu zaprojektował wiele monumentalnych budowli w Krakowie i Kielcach, a także kościół w Janowie. Był zafascynowany estetyką sztuki dekoracyjnej, art deco i modernizmem. Ale sięgał też do form historyzujących w tym stylu dworkowego ( który inspirował projektantów synagog ) i polskiego baroku. Uwielbiał ornamentykę rombu. Może ( to tylko moje domniemanie ) w karczmie janowskiej na rynku zasmakował mu czulent? Tak czy siak był tu, bo nadzorował osobiście budowę kościoła. Poniżej zdjęcia z jego projektów z Krakowa i cholernie niewyraźne zbliżenie tajemniczej budowli janowskiej.
P.S.: za tydzień będę miał dostęp do oryginału tej fotografii. Znalazłem właścicielkę. kompletnie przypadkowo. Jak zwykle...

_________________
Maciej Rodziewicz

Przed chwilą zadzwonił do mnie jeden z mieszkańców Janowa, podając kolejną - już sam nie wiem którą - lokalizację synagogi. Na kirkucie. Po lewej stronie od wejścia. Niestety nie mam dziś dostępu do kompa, by na lidarze sprawdzić tę "rewelację". Ale niesamowite jest, że temat zainteresował autochtonów...

_________________
Maciej Rodziewicz

Synagoga na kirkucie? To chyba niemożliwe, teren cmentarza był uznawany za nieczysty. Może był tam dom pogrzebowy?

_________________
Forum Eksploratorzy

Też mi się to wydaje nieprawdopodobne. Ale tahary, czyli domy przedpogrzebowe również nie stały na kirkutach.

_________________
Maciej Rodziewicz

Stały, stały - choćby w Zawierciu, Gliwicach, Pszczynie czy Mikulovie.

_________________
Forum Eksploratorzy

No tak. masz rację. Zrzuciłem zdjęcie z lidara, ale trudno mi się czegoś dopatrzyć.

_________________
Maciej Rodziewicz

Z archiwum Zarządu dóbr Raczyńskich.

Czy jest możliwe, że kościół w Janowie stoi w innym miejscu, niż ten sprzed 1914 ? Jeśli ten wcześniejszy spłonął po trafieniu pocisku artyleryjskiego, to czy nowy odbudowano dokładnie w tym samym miejscu? To jest pytanie na logikę. Wiem, że nieco odbiegam od tematu.

_________________
Maciej Rodziewicz

Moje pytanie padło skutkiem informacji usłyszanej wczoraj, a zgodnej w jakimś sensie z opisem historii kościoła w Janowie. chodzi o to, że podobno zniszczony po pożarze budynek świątyni był prowizorycznie naprawiany do roku 1921, a potem rozpoczęto nową budowę "zaraz obok". Zastanawiam się po prostu, czy można tak zrobić by zburzyć do cna taką dużą budowlę i stawiać na niej nową.

_________________
Maciej Rodziewicz

Wyszedłem właśnie od właścicielki tego dziwnego zdjęcia z tajemniczą budowlą w tle. Patrzyłem na oryginał i dwie rzeczy są pewne: le_szek - miałeś rację, nad wejściem jest mały biały krzyżyk. Ponadto z tyłu fotgrafii nie ma żadnej adnotacji, a więc datowanie jej na rok 1934 jest wyssane z palca. Ta pani (rocznik 1932) jest absolutnie pewna, że jest to Janów, ale twierdzi, że zdjęcie jest wykonane obok jej byłego domu, czyli nieopodal obecnego urzędu gminy. Skan będę miał w poniedziałek.

_________________
Maciej Rodziewicz

Nie wytrzymam do poniedziałku
Na marginesie: co to za dziwne stwory stoją za strażakami po obu stronach wejścia

_________________
Maciej Rodziewicz