Do form najczęściej spotykanych zaliczamy piaskownie, kamieniołomy i kopalnie gliny, które możemy umownie podzielić na dwa typy warunkowane wielkością obiektu :
1. małe -typowe dla krajobrazu "kamionki" - surowce eksploatowane na potrzeby budowlane okolicznych mieszkańców, mimo iż pojedyncze "łomy" są niewielkie, zwykle eksploatacja przeprowadzana jest przez kilku właścicieli sąsiadujących działek, czego efektem jest degradacja dużego wzgórza, lub zbocza doliny - niechlubnym przykładem jest północna część Białej Góry - Rzędkowickie Gaje (pomiędzy Rzędkowicami i Górą Włodowską)
2. duże - eksploatacja na skalę przemysłową, zazwyczaj związane jest to z zaburzeniem hydrologicznym, dużymi zmianami krajobrazowymi i przyrodniczymi np.: kamieniołomy w okolicy Krzeszowic, Siewierza. Piasek poza celami budowlanymi najczęściej wykorzystywany jest w procesie posadzkowania tj. wypełniania nieczynnych wyrobisk kopalnianych.
Bardzo ciekawym tematem są najstarsze, na terenie Jury, duże przekształcenia związane z górnictwem rud srebra, cynku i ołowiu. Możemy podzielić je na cztery główne grupy:

przekształcenia związane bezpośrednio z wydobyciem, a więc odkrywki, sztolnie, hałdy ( charakterystyczne warpie t.j. owalne zagłębienia/szybiki średnicy do 5m i głębokości 2-3m otoczone wałem z nadkładu - w okolicach Starego Olkusza znajduje się około 1000 takich obiektów.)

ingerencja w obieg wody - budowa kanałów odwadniających, osadników

wyrąb znacznych ilości drzew - pośrednio przyczyna powstania Pustyni Błędowskiej

rozwój infrastruktury przemysłowo-miejskiej

Jednocześnie z wydobywaniem surowców powstają nasypy, hałdy itp., czyli formy wyraźnie zaznaczające się w krajobrazie. Składa się na nie nadkład, część niewykorzystanego kruszywa, odpady produkcyjne i inne. Hałdy w okolicach Zawiercia, Rudnik, Częstochowy i Olkusza, zbudowane są głównie z odpadów hutniczych i materiałów o dużej zawartości metali ciężkich, co negatywnie wpływa na środowisko przyrodnicze okolicznych terenów - obszarów źródliskowych, oraz dorzeczy Warty i Przemszy.
Należy pamiętać o wielkich inwestycjach minionych lat zmieniających krajobraz pogranicza Wyżyny i mające znaczny wpływ na środ. w jej centrum - najważniejsze z nich to :
- Huta Częstochowa - położona w pasie wzniesień z bogatą roślinnością kserotermiczną
- Zalew Poraj - największy zbiornik na granicy Jury
- Huta Zawiercie - położona u samego podnóża kuesty
- Centralna Magistrala Kolejowa - przecina środek Płaskowzgórza Cz.
- Huta Katowice - największa inwestycja powojennej Polski
- rozbudowa przemysłu związanego z rudami cynku i ołowiu w okolicach Olkusza, Bukowna
- wielkie piaskownie w okolicach Szczakowej
- lotnisko w Balicach
- autostrada A4 - przebiegająca przez Garb Tenczyński
- i inne mniejsze, ale równie uciążliwe dla środowiska naturalnego.

Innymi przekształceniami są formy liniowe niwelujące różnice wysokości tzn. nasypy kolejowe i drogowe, rozcięcia wzgórz, oraz zapory i mury oporowe. Bardzo ładny przykład rzeźby antropogenicznej to teren pomiędzy Kostkowicami, a Dzibicami - sztuczne zbiorniki wodne i rozcięcie wzgórza przez tory CMK.

Na Jurze dość często spotykamy jeszcze jedną ciekawą formę antropogeniczną - naorywowane terasy rolnicze powstające w trakcie wieloletniego, zgodnego z poziomicami orania z zewnętrznym odkładaniem skiby. W efekcie takiego postępowania stoki nabierają charakterystycznego schodkowatego układu, gdzie miedzę stanowi kilkudziesięcio centymetrowej wysokości uskok, często porośnięty dziką różą i tarniną. Bardzo ładnie widoczne jest to w okolicach Zdowa, Gorzkowa, czy Cisowej.

Z grabieżczą działalnością człowieka związane jest także zniszczenie środowiska wielu jurajskich jaskiń. Od połowy XIXw. do lat 20 minionego wieku stanowiły one, a dokładniej ich namulisko, źródło nawozu bogatego w fosfor. Wydobywano też, na potrzeby hut szkła, kalcyt (szpat) niszcząc przy tym szatę naciekową, a działalność górnicza często doprowadzała do całkowitego zaniku naturalnych cech próżni krasowych. W okolicach Olkusza w jaskiniach wydobywano też galman (rudy cynku i ołowiu).

Człowiek, poza bezpośrednim oddziaływaniem na środowisko naturalne, także w sposób pośredni wpływa na swoje otoczenie. Do tego typu działań, należą głównie zanieczyszczenie atmosfery, cieków wodnych, gleby itd., oraz niewłaściwa gospodarka zasobami naturalnymi, czy błędy w planowaniu przestrzennym (kształtowaniu krajobrazu).

Zanieczyszczenie, poprzez zwiększenie agresywności chem. powietrza, a przede wszystkim wody powierzchniowej, podziemnej i deszczu, wpływa (w uproszczeniu) na środ. dwutorowo :
1.oddziaływanie na warstwę biotyczną - następuje niszczenie pokrywy roślinnej, w konsekwencji czego, intensyfikacji ulegają naturalne procesy erozji, denudacji - doprowadza to wyjałowienia znacznych obszarów.
2.oddziaływanie na warstwę abiotyczną - głównie przyśpieszenie procesów wietrzenia chemicznego, w tym oczywiście także krasu, gdzie bardzo łatwo dochodzi do przenikania zanieczyszczeń w głąb masywu krasowego i degradacji pokładów wodonośnych.
W efekcie zmiany składu chemicznego poszczególnych warstw atmosfery pojawiają się znaczne zmiany klimatyczne i cały szereg związanych z nimi zjawisk atm.

Błędna gospodarka zasobami naturalnymi, prowadzi do olbrzymich i często nie odwracalnych zmian w przyrodzie. Często przytaczany jest przykład regulacji rzek, gdzie zaburzeniu uległ naturalny cykl erozji i sedymentacji, a powodzie osiągają katastrofalne skutki. Eksploatacja górnicza zmieniająca strukturę górotworu, przyczynia się do zmian hydrogeologicznych - drenaż górniczy, zwiększenia krążenia wody w masywie. Na Jurze najsilniej zdegradowane są okolice Olkusza - tam zaobserwujemy znaczny wpływ górnictwa na hydrologię krasu. Istotny wpływ wywiera także intensywna eksploatacja, na potrzeby przemysłowe i gospodarcze, zasobów wodnych.
Również z kopalniami i hutnictwem galmanu związany jest inne proces rzeźbotwórczy - powstanie Pustyń Błędowskiej i Starczynowskiej . Pustynie powstały na skutek wyrębu wielkich obszarów leśnych (około 8000ha), i rozwoju rzeźby eolicznej - wydm dochodzących do 20m wysokości. Swój charakter Pustynia zachowała do połowy XXw, obecnie praktycznie cały obszar pokrywa roślinność.