trudne pytania! dość specjalistyczne, a przede wszystkim częściowo dyskusyjne (a więc nie można dać jednoznacznej odpowiedzi). Tutaj kras nie jest tak rozwinięty jak w Słowenii czy Morawach - nie ma typowych przypadków ponorów, z wyjątkiem dwóch: najczęściej opisywany (znany) jest na zachód od Ojcowskiego Parku Narodowego (chyba w jego otulinie) - tak niewielki dopływ Prądnika płynie na dłuższym odcinku (ale chyba mniej niż 2 km) pod powierzchnią; drugi przypadek [już bardziej z przewodników znany] to jedna odnoga Wiercicy za Janowem koło miejscowości Ponik (jak widać nazwa pokrewna z terminem ponor). Ciekawym miejscem są okolice Ostrężnika: koło rezerwatu jest "źródło zdarzeń" (opisane w odrębnym poście), które funkcjonuje średnio raz na 8 lat (ostatnio chyba dłuższe przerwy) - wówczas wody tworzą strumień płynący najwyżej 0,5 km (przepływa pod mostem koło baru "Ostrężnik") po czym stopniowo zanika (można postawić hipotezę, że wtedy zasila dodatkowo źródła Zygmunta i Elżbiety znajdujące się poniżej). Podobny przypadek źródła epizodycznego miał być po drugiej stronie tego wzniesienia - koło Trzebniowa (kiedy woda pojawiała się w Ostężniku wypływ miał mieć miejsce także na północ od Trzebniowa ale mniej intensywny i krótszy) - ostatnio brak wzmianek o tym. W jednym ze starszych słowników geograficznych dawno temu widziałem dopisek do definicji ponoru, że ludność miejscowa Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej nazywa je łykawcami - tutaj niech się wypowiedzą miejscowi mający kontakt ze starszymi mieszkańcami Jury. Co do pierwszych i drugich zagadnień trzeba przytoczyć definicje z literatury dotyczącej Wyżyn, ale mogą to być także "szersze" pozycje jak Klimaszewskiego czy Kondrackiego. Zagadnienia hydrograficzne omawiane są przez np Dynowską, Pazdro i Kozerskiego, ale tu też można by sięgnąć do dowolnej literatury traktującej szeroko o hydrologii (rozdział o hydrologii krasu). O źródłach na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej praca pod red. Chełmickiego zawiera dane zebrane z lat 1978, 1983 i 1999/2000, ale na UŚ często pisze się o źródłach (częściej prowadzą badania), tylko więcej szukania będzie (po czasopismach). Ogółem zagadnienia krasowe szeroko traktuje podręcznik M. Puliny "Kras: formy i procesy" - dość gruby i trudny (ale patrząc na poziom tych pytań, może się przyda), o Jurze Krakowsko-Częstochowskiej zebranych zostało kilkadziesiąt artykułów w dwóch pokaźnych tomach (jest już trzeci) pod red. J.Partyki: "Zróżnicowanie i przemiany środowiska przyrodniczo-kulturowego Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej" tom 1 "Przyroda", tom 2 "Kultura" (a więc przyda się pierwszy). Tak "na sucho" to tyle z mojej strony...
[ Dodano: 2007-05-09, 12:05 ]
....a kiedy pisałem uprzedził mnie Michał i krótko i dość konkretnie odpowiedział na dwa pierwsze...
|
