Wyżyna Krakowsko-Częstochowska jest jednym z najciekawszych krajobrazowo, historycznie, oraz przyrodniczo obszarów naszego kraju. Ze względu na znaczne zróżnicowanie rzeźby, oraz położenie w pobliżu dużych aglomeracji jest także idealnym miejscem do uprawiania zyskującej coraz większą popularność turystyki rowerowej.

Obszar PPJ dzięki gęstej sieci szlaków rowerowych stwarza doskonałe warunki dla wycieczek krajoznawczo-rekreacyjnych, ale i rowerzyści jeżdżący wyczynowo także znajdą tu trasy do doskonalenia umiejętności i podnoszenia sportowej formy. Przedstawione poniżej szlaki mają łatwy i średni stopień trudności, dodatkowo ich przebieg pozwala na łatwe modyfikowanie wycieczki. W terenie spotkamy dwa rodzaje znakowania szlaków:

Ze względu na specyfikę podłoża jurajskich ścieżek i dróg są to doskonałe trasy dla turystów jeżdżących na rowerach trekingowych i górskich. Cykliści szosowi dobre warunki do jazdy znajdą na mniej uczęszczanych drogach wschodniego obrzeża Jury i Progu Lelowskiego. Jest to także kraina stromych wzgórz i lessowych wąwozów, ze względu na mniejszy ruch turystyczny doskonała do uprawiania bardziej dynamicznych "grawitacyjnych" nurtów kolarstwa.

Szlaki rowerowe przebiegające przez teren Partnerstwa Północnej Jury:

- czerwony "Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd"; (188,3km)
Kraków - Częstochowa przebieg w obrębie PPJ:
Bobolice - Mirów - Niegowa - Przewodziszowice - Ostrężnik - Zrębice - Olsztyn
Rowerowa wersja jednego z najbardziej znanych szlaków turystycznych w Polsce "Szlaku Orlich Gniazd". Szlak biegnący przez centrum grzbietu Jury, przy pewnych modyfikacjach, korzystaniu z mapy i przewodnika pozwala poznać specyfikę turystyki rowerowej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Zwiedzamy kolejno ruiny zamków w Bobolicach i Mirowie, kościół św. Mikołaja w Niegowej, długim piaszczystym odcinkiem przez strażnicę w Przewodziszowicach docieramy do ruin zamku w Ostrężniku. Następnie bardzo ciekawy odcinek z licznymi porozrzucanymi w lesie ostańcami i przez Suliszowice, Zrębice z drewnianym kościółkiem św. Idziego docieramy do Olsztyna. Dalej szlak prowadzi przez Kusięta i rez. Zielona Góra do Częstochowy.

- zielony szlak rowerowy "Zygmunta Krasińskiego"; (73km)
Częstochowa - Siedlec - Mstów- Krasice - Osada Stawki - Julianka - Sieraków
- Złoty Potok - Ostrężnik - Suliszowice - Żarki - Myszków
Wspaniała trekingowa trasa prowadząca w pierwszej części przez malownicze północno-wschodnie obrzeża Jury m.in. z zabytkowym klasztorem i przełomem Warty w Mstowie, Parkiem Krajobrazowym "Stawki" i zespołem źródeł w Juliance. Kolejny etap to Złoty Potok z zespołem parkowo-pałacowym, Dolina Wiercicy z licznymi ostańcami, źródłami i ruinami zamku Ostrężnik. Dalej typowymi jurajskimi drogami u podnóża ruin strażnicy w Suliszowicach i zabytkowe Żarki docieramy do Myszkowa.

- czarny rowerowy "Szlak Olsztyński"; (78,3km)
Częstochowa Mirów - Srocko - Małusy Wielkie - Żuraw - Lipnik - Osada Stawki - Święta Anna - Przyrów
- Staropole - Julianka - Śmiertny Dąb - Piasek - Zrębice - Olsztyn - Kręciwilk - Częstochowa Raków
Najciekawszymi obiektami na trasie są bez wątpienia klasztor w Św. Annie, układ urbanistyczny Przyrowa i leżący poza szlakiem kościół św. Mikołaja, kamieniołom (ciekawe skamieniałości kredowe) i zespół źródeł w Juliance. W Zrębicach mijamy modrzewiowy kościółek Św. Idziego, przejazd u podnóża rez. Sokole Góry i przed nami rozpościera się zapierający dech w piersiach krajobraz skalistych ostańców i majestatycznego Orlego Gniazda górującego nad Olsztynem.

- zielony szlak rowerowy "Wokół Gór Sokolich"; (27,2km)
Olsztyn - Góry Towarne - Kusięta - Joachimów - Przymiłowice - Zrębic - Biskupice
- Sokole Góry - Olsztyn (odgałęzienie do Cz-wy Kręciwilk)
Typowy rekreacyjny szlak mogący służyć jako baza do dokładnego poznania największych atrakcji okolic Olsztyna. Na trasie koniecznie trzeba zobaczyć jeziorko krasowe w Kusiętach.

- niebieski szlak rowerowy "Kacpra Karlińskiego"; (23,5km)
Złoty Potok - Siedlec - Szczypie - Zaborze - Biskupice - Sokole Góry - Olsztyn
Krótka łatwa wycieczka w przeważającej części po utwardzonych drogach szutrowych i asfaltowych. Rowerzystom, którzy poznali już okolice Olsztyna szczególnej uwadze należy polecić okolice Zaborza, Suliszowic i Siedlca z licznymi ostańcami i leżącą nieco poza szlakiem Pustynią Siedlecką.

- czarny "Jurajski szlak Hotelu Kmicic"; (23,2km)
Złoty Potok (Hotel Kmicic) - Leśniczówka Kamienna Góra - Bystrzanowice Dwór - Gorzków Stary -
Źródła Zygmunta - Siedlec-Krzyże - Złoty Potok
Jedyny szlak rowerowy prowadzący przez malownicze, cenne przyrodniczo z niezmienionym charakterystycznym krajobrazem wschodnie obrzeża Północnej Jury. Druga część szlaku prowadząca przez Dolinę Wiercicy i atrakcje Złotego Potoku w pełni podkreśla walory krajoznawcze szlaku.

- pomarańczowy szlak rowerowy "Przełomu Warty"; (31,5km);
Częstochowa Kręciwilk - Słowik - Korwinów - Zawodzie - Dębowiec - Olsztyn - Kusięta- Brzyszów - Mstów
Poza klasztorem i przełomem Warty warto zwiedzić Mstów z zachowanym układem urbanistycznym, zespół zabytkowych stodół poza zabudową miasteczka (drugi taki zespół zachował się w Żarkach), Góry Towarne, Olsztyn z ruinami zamku, oraz skaliste wzgórza Biakło i Lipówki, pozostałości przemysłu wydobywczego rud żelaza i malowniczą Dolinę Górnej Warty, która w okolicach Korwinowa tworzy liczne meandry.

- niebieski szlak rowerowy "Dębowcówka"; (15,5km)
Częstochowa Kręciwilk - Pustkowie Chorońskie - Poraj
Szlak w większości prowadzi leśnymi raczej płaskimi drogami, po drodze pozostałości przemysłu wydobywczego rud żelaza. Runo leśne bogate w poziomki i jagody szczególnie zachęca do spokojnych rodzinnych wycieczek.

- czarny szlak rowerowy "Myszków - Siewierz"; (83km)
Myszków-Światowit - Góra Włodowska - Podlesice - Bobolice - Mirów - Łutowiec - Czatachowa - Żarki - Koziegłowy - rez. Cisy - Siewierz
Długa trasa w części jurajskiej prowadząca przez najatrakcyjniejsze okolice Skał Rzędkowickich i Kroczycki, ruiny Zamków Bobolice, Mirów ruiny strażnicy w Łutowcu i Przewodziszowicach. Po drodze zwiedzimy również pustelnię w Czatachowej, Sanktuarium w Leśniowie, zabytkowe Żarki z licznymi pozostałościami kultury żydowskiej, kościoły w Koziegłowach, Sanktuarium w Koziegłówkach i rez. Cisy.

- czerwony szlak rowerowy "Myszków - Poraj"; (33km)
Myszków - Żarki Letnisko - Przybynów - Pustkowie Chorońskie - Poraj
Kolejny szlak prowadzący zachodnimi obrzeżami Jury doskonale nadający się na rodzinne wycieczki. Trasa w przeważającej części prowadzi leśnymi i polnymi drogami, jedynie niewielkie odcinki wiodą drogami asfaltowymi.

- niebieski szlak rowerowy "Szlakiem Hutnictwa"; (70km)
Myszków - Mrzygłód - Poręba - Huta Stara - Pińczyce - rez. Cisy - Koziegłowy - Gęzyn - Poraj
Pierwsza część szlaku związana jest z tradycjami hutnictwa i metalurgii okolic Myszkowa i Poręby, na trasie leży również Sanktuarium w Mrzygłodzie. W obrębie PPJ warto zobaczyć rez. Cisy z naturalnym siedliskiem cisa pospolitego, zabytkowe kościoły i pozostałości założenia zamkowego w Koziegłowach.

- zielony szlak rowerowy "Wokół Poraja"; (43,4km)
Poraj - Choroń - Zaborze - Przybynów - Żarki Letnisko - Kuźnica - Poraj
Łatwa technicznie wycieczka z ciekawymi zabytkowymi kościołami w Przybynowie i Choroniu, charakterystycznym krajobrazem jurajskiej kuesty i oczywiście Zalewem Porajskim. Wokół Zalewu przebiega cała sieć zielonych szlaków rowerowych, które pozwalają na łatwą modyfikację wycieczki.

Szlaki są dobrze oznakowane, przy najciekawszych obiektach umieszczono tablice informacyjne, z uzupełnieniem prowiantu również nie powinno być najmniejszych problemów.

Większość z wyznaczonych szlaków rowerowych rozpoczyna, kończy się, lub też przebiega w sąsiedztwie stacji PKP, co w znacznym stopniu upraszcza planowanie wycieczek. Najdogodniejszymi stacjami na linii północ-południe będą: Myszków, Żarki Letnisko, Poraj, Korwinów, Częstochowa, a na biegnącej przez Północną Jurę linii kolejowej Cz-wa - Kielce stacje w Turowie i Juliance.

Dojazd samochodem nie stanowi najmniejszych problemów, sieć dróg jest dobrze rozwinięta i poprawnie oznakowana, przybywa również parkingów, na których można pozostawić samochód.

Wycieczki rowerowe są doskonałym sposobem na poznanie uroków Jury, pamiętajmy o kilku sprawach, które pozwolą zachować harmonię pomiędzy turystyka rowerową i ochroną unikalnych walorów Jury:

- na terenie rezerwatów poruszamy się tylko po wyznaczonych szlakach,
- na szlakach pieszych bezwzględne pierwszeństwo mają turyści piesi,
- należy unikać gwałtownego hamownia, które niszczy wierzchnią warstwę gleby,
- w trosce o bezpieczeństwo na drogach zadbajmy o sprawne oświetlenie roweru,

Projekt "Partnerstwo Północnej Jury" jest w 100% finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego, oraz rozwoju obszarów wiejskich 2004-2006", priorytetu "Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich: działania "Pilotażowy Program Leader+"

Tekst i zdjęcia:Michał Demel